Toen en nu

Ontdek de rijke geschiedenis van de Venemansmolen.

Hoewel er op deze locatie al eeuwen lang gemalen wordt, is dat niet altijd op dezelfde manier gebeurd. Lees hier alles over de geschiedenis van de Venemansmolen.

1402 - 1827

Al vroeg in de 15e eeuw (1402) stond op het huidige molenerf een standerdmolen. Dit was het oudste type richtbare houten windmolen van de Lage Landen. Tot 1659 was de windmolen op deze plek in Duits bezit.

Na de houten standerdmolen heeft er waarschijnlijk een stenen molen gestaan. Deze is in 1827 afgebrand. Dat het om een stenen molen zou gaan had de vader van de huidige vrijwillige molenaar Jan Venemans van zijn ouders gehoord.

Foto: Voorbeeld van een standerd molen

1827

J.D. Venemans (de eerste van vijf generaties Venemans die hier tot 1992 het molenaarsbedrijf uitoefenden) kocht de grond met de molenrechten en liet nog in hetzelfde jaar (1827) een nieuwe molen bouwen door molenbouwer Vrieze. Die molen was een houten achtkant en leek veel op molen Hermien in Harreveld, die ook door Vrieze was gebouwd.

Foto: Molen Hermien in Harreveld

1880 - 1883

De tweede generatie, G. Venemans, liet in 1880 naast de molen een stoommaalderij bouwen; nu kon men ook malen als er onvoldoende wind was. Toen in 1883 de molen afbrandde, kwam er in eerste instantie geen nieuwe molen, maar gebruikte men alleen de stoommaalderij.

Foto: Bericht over de brand in de Venemansmolen in de Winterwijkse courant

1898

Toch ontstond er weer behoefte aan een windmolen. In 1898 werd de huidige stellingmolen gebouwd, die de naam de Oude kreeg. Basis vormde het oude achtkant van de in dat jaar in Zaandam-Oost gesloopte houtzaagmolen De Gekroonde Hoop, die waarschijnlijk uit 1681 stamde.

Foto: Opbouw van molen "de Oude" door de familie Venemans

1898 - 1931

De korenmolen heeft dienst gedaan tot 1931. Toen zijn wiekenkruis, staart en stelling verwijderd, en was de molen alleen nog opslagplaats. In een van de bijgebouwen was nog jarenlang een mechanische maalderij actief.

1935 - 1972

De dieselmotor heeft vanaf het jaar van aanschaf (1935) t/m 1972 alle dagen de maalderij aangedreven, en werd daarna nog 1 keer per week gebruikt om kippenvoer te mengen.

Foto: Originele Ruston dieselmotor uit 1935 in de dieselmaalderij

1991 - 1992

In 1991 werd de molen een rijksmonument. In 1992 werd het maalbedrijf beëindigd en werd de molen met bijgebouwen voor het symbolische bedrag van 1 gulden overgedragen aan de Stichting Venemansmolen, die het molencomplex weer in volle glorie in bedrijf wilde stellen om het voor het nageslacht te bewaren.

Foto: Molenterrein Venemans vlak voor de restauratie

1994 - 1997

In 1994 startte de restauratie, die in augustus 1997 werd afgesloten. Op 23 september 1997 vond de officiële ingebruikstelling van het complex plaats door Z.K.H. Prins Claus. De naam de Oude werd toen veranderd in Venemansmolen, naar de molenaarsfamilie die jarenlang met de Oude gemalen heeft.

2023

Onthulling van de buitenexpositie “Verdwenen Winterswijkse Molens” en opening van de natuurinclusieve vloeiweide door burgemeester Joris Bengevoord en vrijwillige molenaar René te Selle.

En nu het echte werk...!

De geschiedenis ook écht ervaren in plaats van er alleen over lezen?

Ben je na dit alles gelezen te hebben nieuwsgierig geworden naar hoe de molen er vandaag de dag uitziet? Kom ons eens bezoeken! We zijn elke zaterdag van 10:30 - 15:30 geopend en op afspraak. Kom langs om de expositie-ruimte, de dieselmaalderij en de molen te bewonderen. Onze vrijwillige molenaars leiden je ook graag rond en vertellen je alles over de molen. Zien we je snel?